Geleneksel Çin Tıbbında Temel Prensipler

Geleneksel Çin Tıbbına göre hastalıklar, sendromlara göre tanımlanarak tedavi edilirler:

1. Qi-kan-vücud sıvılarına göre
2. İç organlara göre (zang-fu organlar)
3. Meridyen ve kollaterallere göre
4. Beş elemente göre
5. Sekiz prensibe göre

1. Qi-Kan-vücud Sıvıları: Sağlıklı bir insanda Qi-kan-vücud sıvıları denge halinde çalışır. Kan Qi’yi taşır. Qi de kanın tüm vücudda dolaşmasını hatta ihtiyaç olan yere yönlenmesini sağlar.
2. İç Organlar (Zang ve Fu Organlar): Zang Organlar içi dolu organlardır ve daha çok depolama ve üretme işini yaparlar. Fu organlar ise içi boş organlardır ve fonksiyon ve naki işini yaparlar. Kalp, dalak, akciğer, böbrek, karaciğer zang organlardır. İnce bağırsak, mide, kalın bağırsak, idrar kesesi, safra kesesi ise fu organlardır.
   
   
3. Meridyen ve Kollateraller: Geleneksel Çin Tıbbına göre vücudumuzda 12 çift meridyen, 2 tek meridyen ve 8 olağan dışı kanal bulunmaktadır. Meridyen sistemi Qi enerjisinin aktığı enerji kanallarıdır. Kollateraller aracılığı ile iç ve dış meridyenler birbiri ile ilişki halindedir. Hayat Qi’si meridyenler boyunca ilerler ve bir meridyenden diğerine kesinti olmadan geçer. Her organ ve meridyenin aktif çalışma ve dinlenme saatleri vardır.
   
   
4. Beş Element: Ateş, toprak, metal, su ve ağaçtan oluşan beş element farklı oranlarda varlıkların yapısında yer alarak onları beş temel özellik taşıyan yapılara dönüştürmektedirler. Her maddenin ve durumun içerisinde buluduğu bir enerji fazı vardır. Bu fazlar birbirleri ile ilişkilidir ve hem birbirlerini etkiliyebilir hem de birbirlerine dönüşebilir. Akapunktur tedavisi planlanırken hastanın verdiği cevaplara göre beş element fazı belirlenir.
   
   
5. Sekiz prensip

   1.Dış faktörler
   2.İç faktörler
   3.Soğuk faktörler
   4.Sıcak faktörler
   5.Yetersizlik
   6.Fazlalık
   7.Yin
   8.Yang

Dış Sebepler iklimlerle ilgilidir:

Rüzgar (Feng):Yang
Soğuk (Han):Yin
Sıcak (Shu): Yang
Nem (Shı): Yin
Kuruluk (Zao): Yin
Ateş (Huo): Yang

İç Sebepler yedi duygusal ifade ile ilgilidir:

Kızgınlık :Karaciğer ve ağaç elementi
Aşırı neşe: Kalp ve ateş elementi
Endişe: Dalak ve toprak elementi
Düşünme: Dalak ve toprak elementi
Üzüntü:Akciğer ve metal elementi
Korku: Böbrek ve su elementi
Dehşet: Böbrek ve su elementi

Sonuç olarak evrendeki her şey Qi denilen bir enerjiden oluşur. Oluşan her varlık kendi zıttı ile beraber bulunur (Yin ve yang).Yang soyut olan kısmı temsil ederken yin o şeyin maddesidir, somut tarafıdır. Yin ve yang belirli oranda birleşerek elementleri oluştururlar. Elementler ise varlıkları oluşturan temel taşlardır. Akapunktur tedavisi ile vücud içerisinde tekrar denge kurularak vücudun kendi kendini iyileştirme gücünü arttırmak hedeflenir.