Demir Minerali Nasıl Dengelenir?
Bedenimizin gereksinim duyduğu minerallerden biri olan Demir, biz bilinçli olarak tüketmesek de, tükettiğimiz gıdalar ile bedenimize girer. Dengeli beslenmeyi önemsediğimizde, içinde demir olduğunu bilerek, özenle seçerek tükettiğimiz gıdalarla demir alabildiğimiz için mutlu hissedebiliriz. Demir içeren besinler pişirilerek tüketiliyorsa pişirme şekli, yine demir içeren ürünlerin hangi vitamin içeren ürünlerle birlikte tüketileceği ve ne sıklıkla tüketileceği konuları önemlidir. Ölçemediğimiz demir alımında bedenimizde farklı durumlar gelişebilir.
Evet, bir hekim olarak aldığım eğitimlerde üzerinde çokça okumalar yaptığım, düşündüğüm, danışanlarımın sağlık durumunu değerlendirirken çokça tecrübe ettiğim demir dengesizliği ile ilgili bir paylaşım bu. Her ne kadar demir mineralini tanımlasam, hangi besinlerde olduğunu aktarsam da, asıl aktarmak istediğim bilgi şudur: Bedeninizde yanlış giden birşeyler var ise, bunun bir sebebi de bedeninizin demir ile ilişkisi olabilir. Bu noktada bazı bilgilerin izini sürerek sağlığınızı yeniden inşaa edebilirsiniz. Ancak bir doktorun tavsiyesi ile çok daha doğru yol almanız mümkün olacaktır. Sizin bedeninize, bedeninizde ne olduğuna ve ne olursa tekrar rutini yakalayacağınıza detaylı bir bakış her zaman işinizi kolaylaştıracaktır, olması gereken de budur.
Demir yeryüzünde en fazla bulunan dördüncü mineraldir. Vücudumuz için ise vazgeçilmezdir. Demir beyin fonksiyonları, enerji metabolizması, oksijen taşınması gibi birçok hayati fonksiyonlarda görev alır. Serbest demir vücut için aslında bir toksindir. Bu nedenle tamamen bir proteine bağlı olarak bulunur. Plazmada transferrin içinde, depo yerlerinde ferritin ve hemosiderinde, kasta miyoglobulinde ve kırmızı kan hücrelerinde hemoglobinde bulunur.
Besinlerde demir iki şekilde bulunur:
-Et, karaciğer, sakatat, yumurta sarısı, deniz ürünleri gibi hayvansal gıdalarla aldığımız demir, organik yapıda ve iyonlaşabilen demirdir. Aynı zamanda hem demiri olarak adlandırılır ve ferröz (demir +2) formdadır.
-Ispanak, fasulye, taneli bitkiler, hurma ve pekmez gibi bitkisel besinlerle ise inorganik demir tuzları ferrik formda (demir +3) bulunur. Bitkisel demir (ferrik form), ancak ferroz forma dönüşerek ince bağırsaktan vücudumuza girebilir ve bu dönüşüm için askorbik asit yani vitamin C gereklidir.
Vücudumuzdaki demir dengesini düzenleyen en önemli madde ise HEPSİDİN adlı bir hormondur. Aslında karaciğer hücrelerince üretilen antimikrobiyal bir proteindir. Vücuda birden veya sürekli demir yüklenmesi ile besinsel demirin artması ile ve inflamasyon varlığında hepsidin üretilmesi artar. Hepsidin miktarı artınca da ince bağırsaklardan demirin emilimi azalır.
Demir eksikliğinin ilaç tedavisi sırasında;
-Demir ilaçlarını ferröz formda (demir 2) seçmek,
-İlaç kullanımını gün aşırı planlamak,
-Allta yatan kronik inflamasyon varlığını araştırmak dikkat edilmesi gereken önemli noktalardır.
Bu nedenle, güvendiğiniz hekiminize, hekiminizin yaklaşımına izin verin. Bununla birlikte bilgilerinizi arttırın ki, uygulanan tedavinin yanıtını ne ölçüde alabildiğinize dair sizin de bir fikriniz olsun.
Sağlıklı kalmak hayattaki pek çok şey gibi özen, çaba ve dikkat gerektirir.
Sağlıklı ve esenlik dolu günler dilerim.